“ลังแข” ผลไม้ในหุบเขาลำพะยา เมืองยะลา
“Langkhae” Yala Local Fruit
ลังแข (Lang khae)
ผลไม้รสชาติดีชนิดหนึ่งพบในหุบเขาลำพะยา
ที่ชาวยะลาเรียกภาษาถิ่นใต้ว่า “ลังแข” หรือ “ลำแข” ส่วนภาษามลายูถิ่นเรียกว่า
มูแข หรือ ลำพู ชื่อสามัญ Giant Baccaurea, Malayan Baecaurea ชื่อวิทยาศาสตร์ Baccaurea
macrocarpa จัดอยู่ในวงศ์ Euphorbiaceae เป็นพืชตระกูลเดียวกันกับมะไฟ
(Baccaurea ramiflora) และ ละไม (Baccaurea
motleyana)
A delicious
fruit in the Lamphaya Valley which the villagers have called as the southern
dialect “Lang Khae" or "Lam Khae" or the Malay dialect called “Mu
Khae” or “Lam Phu”. The common name is Giant Baccaurea or Malayan
Baecaurea. The Scientific name is Baccaurea macrocarpa and arranging in family Euphorbiaceae. It is a plant of the same
family as Mafai or Burmese
grape (Baccaurea ramiflora)
and Lamai (Baccaurea motleyana).
เปรียบเทียบลักษณะผลลังแข
มะไฟ และ ละไม
ผลไม้ชนิดนี้พบมากในตำบลลำพะยา อำเภอเมือง
จังหวัดยะลา ซึ่งมีพื้นที่เป็นหุบเขา และจังหวัดอื่นๆ ทางภาคใต้ของไทยอย่างเช่น
ตรัง พังงา นราธิวาส และพบผลไม้ชนิดนี้ที่ประเทศมาเลเซีย[1] ประเทศอินโดนีเซีย[2] ที่เกาะบอเนียวและเกาะสุมาตรา[1] ที่มาเลเซียสามารถนำผลไม้ชนิดนี้ไปทำไวน์ชั้นดีเสิร์ฟในงานพิธีต่าง
ๆ ส่วนเนื้อไม้นำไปสร้างบ้าน ฟอร์นิเจอร์ และของใช้อื่น ๆ[1]
This species
of fruit is found in Lam Phaya Subdistrict, Muang District, Yala Province,
which has a valley area, and other provinces in southern Thailand, such as Trang, Phangnga, Narathiwat.
Likewise, this fruit is common on Borneo, Malaysia[1] and Sumatra, Indonesia[2],
its fruit of Malaysia can be used to make a good
wine, served during ceremonial gathering,
while wood is used to build houses, furniture, and other utensils.[1]
ตำบลลำพะยา (The Lam Phaya
Community)
สภาพภูมิศาสตร์ “ลำพะยา” ซึ่งเป็นสภาพแวดล้อมพบต้นลังแขสามารถเจริญเติบโตและให้ผลผลิตที่มีรสชาติดี
ลักษณะพื้นที่เป็นที่ราบสลับลูกลอนระดับความสูงไม่เกิน 200 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลางและมีเทือกเขาสันกาลาคีรีล้อม
3 ด้าน ภูเขาบริเวณนี้มีความสูงประมาณ 400–800 เมตรจากระดับน้ำทะเลปานกลาง มีป่าไม้ที่อุดมสมบูรณ์
มีลำธารไหลผ่านตลอดหมู่บ้าน มีอากาศร้อนชื้น ฝนชุกช่วงปลายปีถึงช่วงต้นปี บนภูเขาบางจุด
เช่น แอ่งบูตงอากาศเย็นตลอดปี โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นป่าทึบ
จึงมีพืชพรรณนานาชนิดที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ รวมทั้งลังแขซึ่งเป็นผลไม้ท้องถิ่นรสชาติดีชนิดหนึ่งที่พบในในหุบเขาของตำบลลำพะยา
ซึ่งสามารถเจริญเติบโตและให้ผลผลิตแก่ชุมชนทุกปี
ผู้คนในท้องถิ่นได้บริโภคและส่งจำหน่ายบ้างภายในจังหวัดยะลาและจังหวัดใกล้เคียง
Geography of
"Lampaya" which is an environment where Lang Khae (Baccaurea macrocarpa) are able to grow and
yield good tasting fruits. The area is flat, wavy wave, with a height of no
more than 200 meters above average sea level and
surrounded by Sankala Kiri mountain range on 3 sides. The
mountains in this area are approximately 400–800 meters above average sea
level. There are abundant forests with streams running through the village, hot
and humid abundant rain at the end of the year to the beginning of the year. On
some area of mountain, such as the Butong pool, the weather is cool whole year,
especially in the area that is thick forest. Therefore, there are to grow
naturally including the Langkhae that is a kind of tasty local fruit which
found at Lamphaya Valley. The people in the community consume and sell in Yala
province and nearby provinces.
อ้างอิง
[1]Awang, K.,
Idris, S., & Ar, R. (2009). Domestication of Tampoi (Baccaurea macrocarpa). Conference: National Seminar on New Crops and Bio-resources
2009, At The Royale Bintang & SPA Seremban Negeri Sembilan.
[2]
Plant
Resources of South-East Asia. From https://uses.plantnet-project.org/en/Baccaurea_macrocarpa_(PROSEA)
----------------
เรื่องลังแข https://youtu.be/1Cg-EGV5q70
